Co poeta miał na myśli – czyli regulamin PFR w kwestiach mikroprzedsiębiorców oraz MŚP.

Tarcza finansowa (dalej jako Tarcza) oceniana była przez większość osób, jako narzędzie, które przyniesie najwięcej korzyści przedsiębiorcom. W praktyce okazało się jednak, że z powodu zmienności w materiałach przygotowywanych przez PFR część przedsiębiorców, która nawet otrzymała już środki w ramach Tarczy, musi liczyć się z koniecznością ich zwrotu. Jest to wynikiem tego, że w przygotowanych materiałach PFR w niejednoznaczny sposób wskazywał jak przedsiębiorcy powinni określić swój status jako mikroprzedsiębiorcy lub MŚP. Kluczowy jest bowiem sposób liczenia m. in. zatrudnienia, przy którym raz wg PFR powinno się  brać pod uwagę podmioty powiązane, a innym razem nie.

Powyższa kwestia była przedmiotem wielu publikacji w ciągu ostatnich dni. Dlaczego więc do niej wracam? W dniu 17 maja 2020 r. PFR zamieścił na swojej stronie internetowej (https://pfrsa.pl/tarcza-finansowa-pfr/tarcza-finansowa-pfr-dla-mmsp.html) pięć Komunikatów, które mają wyjaśniać dlaczego wg PFR od początku wszystko było dobrze.

Jednak znowu coś nie wyszło i dlatego omówię trzy z nich…

Komunikat PFR_1

(posługuję się nazwami plików jakie pojawiają się po pobraniu materiałów z ww. strony)

Jest to najobszerniejszy dokument, w którym PFR tłumaczy jak powinno określać się status mikroprzedsiębiorcy oraz MŚP. Podkreśla się w nim, że podstawowym dokumentem zawsze był i jest Regulamin ubiegania się̨ o udział w programie rządowym Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (dalej jako Regulamin)

Dalej PFR przytacza postanowienia Regulaminu, z których wynika, że do określania statusu mikroprzedsiębiorcy lub MŚP mają zastosowanie postanowienia Załącznika I Rozporządzenia Pomocowego tj. Rozporządzenie 651/2014(dalej jako Załącznik I).

Czy i w jakim zakresie postanowienia Załącznika I miały zastosowanie jest w mojej ocenie kwestią dyskusyjną, w związku z czym przedsiębiorcy, którzy składali wnioski nie opierając się na Załączniku I nie stoją na straconej pozycji w przypadku sporu z PFR. Jest to jednak temat do odrębnej dyskusji.

Wracając do komunikatu – w dalszej jego części (str. 5) PFR wskazuje to co najlepsze:

• z jednej strony, że PFR „zapewnił prawidłową komunikację zasad Programu poprzez publikację treści Regulaminu, omówienia kluczowych zagadnień́ (FAQ), Przewodnika na stronie pfrsa.pl, oraz poprzez organizację szkoleń́ i zapewnienie dostępu do tych informacji w bankach poprzez które przedsiębiorcy ubiegają̨ się̨ o finansowanie.”;
• by w kolejnym zdaniu wskazać, że materiały, które sam przygotował w celu umożliwienia przedsiębiorcom składania wniosków było obwarowane takimi wyłączeniami, które w zasadzie czyniły je bezużytecznymi;
• pojawia się też coś takiego: „a od dnia 7 kwietnia na stronie internetowej www.pfrsa.pl znajdowała się̨ w widocznym miejscu adnotacja, informująca, że: „Uruchomienie programu Tarcza Finansowa PFR dla Małych i Średnich Firm uzależnione jest od uzyskania decyzji Komisji Europejskiej. Zastrzegamy, że niektóre zapisy w programie mogą̨ ulec zmianie lub zostać́ doprecyzowane”

Jest to element, który jest o tyle niezrozumiały co również nic nie znaczący, gdyż materiały PRF zawierające odmienne informacje niż te, które PFR prezentuje obecnie były dostępne jeszcze w trakcie majówki. Zmiany zostały do nich wprowadzone już po naborze i wypłacie (!) pierwszych środków beneficjentom.

PFR kończy Komunikat PFR_1 stwierdzeniem, że informacja o określeniu statusu mikroprzedsiębiorcy lub MŚP była prawidłowo dostępna dla przedsiębiorców od początku startu Programu, w szczególności była precyzyjnie określona w Regulaminie.

Osoby, które korzystały z materiałów PRF wiedzą, że powyższe zdanie można uznać co najmniej jako „oszczędne gospodarowanie prawdą” przez PFR (zawsze chciałem użyć tego sformułowania, niestety nie pamiętam, gdzie widziałem je po raz pierwszy). Nadto jest ono niespójne z pozostałymi komunikatami, co będzie można zobaczyć w dalszej części wpisu.

Komunikat PFR_4 oraz Komunikat PFR_5

W Komunikacie PFR_4 wskazano, że decyzja notyfikacyjna Komisji Europejskiej wskazuje, że mikro-, mały lub średni przedsiębiorca powinien być́ rozumiany zgodnie z definicją określoną̨ w ustawie prawo przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 r. (Dz. U. 2018 poz. 646), które z kolei wprost referuje do krajowej definicji pracownika, a także że w celu przyznania subwencji Regulamin posługuje się rozszerzoną definicją pracownika.

W Komunikacie PFR_5 z kolei, PFR wskazuje, że zgodnie z Regulaminem dla określenia statusu mikroprzedsiebiorcy lub MŚP należy brać́ pod uwagę̨ udział przedsiębiorstwa powiazania z innymi podmiotami i opisuje sposób weryfikacji powiązań określony w Regulaminie.

Element jaki po raz kolejny może prowadzić do wątpliwości po stronie przedsiębiorców to ostatnie zdanie Komunikatu PFR_5, które brzmi następująco:

Dla celów ustalenia statusu przedsiębiorstwa oraz oceny relacji powiazania lub partnerstwa PFR zaleca zapoznanie się̨ wytycznymi zamieszczonymi w Załączniku I do Rozporządzenia 651/2014 Komisji Europejskiej.

Co PRF miał na myśli „zalecając zapoznanie się” z Załącznikiem I w Komunikacie PFR_5 skoro w Komunikacie PFR_1 wskazał, że Załącznik I powinien być stosowany obligatoryjnie?

Jaki wpływ powinna mieć treść decyzji notyfikacyjnej Komisji Europejskiej przywołana w Komunikacie PFR_4 na sposób określania statusu mikroprzedsiębiorcy lub MŚP skoro jest ona bardziej korzystna dla przedsiębiorców niż stanowisko obecnie prezentowane przez PFR?

Jak widać z powyższego PFR po raz kolejny przygotował materiały, które są wewnętrznie sprzeczne i mogą wprowadzać przedsiębiorców w błąd.

W mojej ocenie PFR winien ponownie przeanalizować Regulamin i rozważyć czy nie powinien ponownie wprowadzić zmian, które tym razem będą spójne i czytelne dla przedsiębiorców zmiany. Warto bowiem wspomnieć, że od 28 maja 2020 r. obowiązywać będzie nowy regulamin, w którym PRF wprost wskazuje, że ustalanie statusu mikroprzedsiębiorcy i MŚP powinno odbywać się z uwzględnieniem Załącznika I. Jednak do tego czasu można mieć co najmniej wątpliwości czy, od kiedy i w jakim zakresie powinien mieć on zastosowanie.